Toskania to region ze spokojnymi górami pachnącymi listowiem, łagodnymi pagórkami przecinanymi licznymi dolinami rzek, gajami oliwnymi i winnicami oraz dostępem do morza. Sielski i spokojny klimat Toskanii zdecydowanie wpłynął na jej kuchnię. Skromna, prosta, tradycyjna, naturalna i wyrafinowana – tak w skrócie mówi się o toskańskiej kuchni.

Głównymi składnikami pożywienia Toskańczyków są rośliny strączkowe, chleb, ser, warzywa i świeże owoce.

Chleb jest najważniejszym artykułem spożywczym tego regionu. Spożywany jest od rana do wieczora z różnorakimi dodatkami. Na śniadanie maczany jest z mlekiem, z kolei przed obiadem podawany jako bruschetta (grzanka z pomidorami, czosnkiem, siekaną bazylią i oliwą z oliwek). Chleb jest również częścią obiadu, np. jako składnik cacciucco (zupy rybnej) lub pokruszony sypany na pinci (lokalny makaron).

Grzanka bruschetta

Poobiednie przekąski również zawierają w sobie toskański chleb. Wyśmienicie smakuje z serem pecorino, suszonymi figami, orzechami i winogronami. Pieczywo jest także smarowane masłem, maczane w winie lub posypywane cukrem.

Występują różne rodzaje toskańskich wypieków np. carsenta lunigianese (chleb pieczony w garnku z liśćmi kasztana), ciaccia (chleb wypiekany z mąki kukurydzianej), donzelle (pieczywo smażone w oliwie), fiandolone (chleb z mąki kasztanowej, posypywany posiekanym rozmarynem i pieczony), pan maroko (pieczywo z mąki kukurydzianej i pszennej wzbogacone rodzynkami i nasionami pinii), filone (klasyczny, niesolony toskański chleb), pan con (ze skwarkami wieprzowymi), schiacciata (pieczywo z dodatkiem ziemniaków lub pomidorów).

Popularna jest również toskańska oliwa z oliwek. Toskańskie oliwy smakują – w zależności od pochodzenia – pikantnie, orzechowo, a czasami pieprznie. Większość plantacji gajów oliwnych znajduje się w okolicach Florencji. Rozciągają się one od Sieny i Arezzo po dolinę Pistoii i okolice Lukki oraz Carmignano.

W Toskanii uprawia się takie gatunki oliwek jak: Frantoio (powstaje z nich oliwa o silnym owocowym smaku), Leccino (wytwarza się delikatny, złotożółty olej o lekko migdałowym smaku), Moraiolo (oliwa jest typowo owocowa o intensywnym aromacie i lekko gorzkawym, pikantnym posmaku) oraz Pendolino (powstaje z nich oliwa podobna do tej z oliwek Leccino, lecz o mniej zdecydowanym charakterze).

Toskańska oliwa

Zioła odgrywają w toskańskiej kuchni ważną rolę. Wiele gatunków ziół rośnie tutaj dziko, a mieszkańcy miast nawet na najmniejszych balkonach uprawiają w donicach bazylię, rozmaryn, szałwię, ogórecznika, pietruszkę, estragon, miętę czy tymianek.

Włoskie zioła

Toskańska kuchnia kocha się we wszystkim co pięknie pachnie i jest chrupiące oraz świeże. Cenione są tu nie tylko świeże zioła, lecz również warzywa, szczególnie: pomidory, karczochy, seler naciowy, koper włoski, cebula, czosnek, szparagi, papryka i marchewka. Z mieszanki tych warzyw robi się typową toskańską surówkę – pinzimonio.

Warzywa używane w kuchni toskańskiej

Inne typowe dla regionu dania z warzyw to: duszona fasola z pomidorami, naleśniki po florencku ze szpinakiem, ricottą i parmezanem, zupa jarzynowa z boczkiem, flaki z selerem naciowym, marchewką, parmezanem i pomidorami.

Toskania posiada również własny owczy ser z aromatem ziołowym. Jest nim peccorino, zwany także jako cacio. Najpopularniejsze gatunki pecorino toscano wytwarzane są w regionie Chianti, koło Cortony i Casentino, w okolicach Pietrasanty i Lucardo, koło Sieny i na nizinie Maremma.

Ser Pecorino

Toskania to raj dla grzybiarzy. Włosi uwielbiają grzyby, a za najlepszy z nich uważają porcino (borowik). Rosną tu również kurki, smardze, rydze, opieńki, boczniaki i pieczarki polne. Typową potrawą są grzyby duszone z mieszanki różnych rodzajów grzybów.

Borowik Porcino w zalewie

W Toskanii hoduje się bydło również to cenione najbardziej we Włoszech. Bydło rasy Chiana daje pyszne chude, ale soczyste mięso. Hodowane są tu również świnie, gdyż Toskańczycy chętnie jadają mięso wieprzowe. Wytwarzają z niego wyroby wędliniarskie takie jak: salsiccia (kiełbasa), soppressata (salceson), buristo (kiszka), salame (sucha kiełbasa) oraz sbricciolona i finocchiona (kiełbasy z dodatkiem kopru włoskiego).

Najbardziej znanym ze słodkich smakołyków Sieny jest panforte (ciasto korzenne z migdałów, orzechów laskowych, skórki pomarańczy i cytryny, maki, cukru oraz miodu). Inną słodkością cenioną w całej Toskanii są ciasteczka biscotti di Prato, zwane również cantucci (wyrabiane z mąki, jaj, cukru, migdałów i aromatu cytrynowego). Cantucci są dwa razy pieczone, najlepiej smakują moczone w czerwonym słodkim winie.

Ciasteczka Cantucci

Winnice Toskanii i Piemontu są najbardziej renomowanymi we Włoszech. Toskańskie jednak cieszą się większą popularnością. Zakorzeniły się tu takie marki jak: Chianti, Brunello, Nobile di Montepulciano, Vernaccia di San Gimignano, Galestro czy Sassicaia.

Wino z Toskanii